چکیده
در ادامه روند نزولی ماههای اخیر، بازار سهام در هفته گذشته نیز وضعیتی کاملا منفی و ناامیدکننده داشت. با وجود افت بسیار سنگین در کلیت بازار، در هفته گذشته نیز هیچ اثری از ورود نقدینگی به بازار سهام مشاهده نشد که این موضوع نشان میدهد کماکان سرمایهگذاران نسبت به این بازار کاملا بیاعتماد و ناامید هستند. همزمان با افت قابل توجه در قیمت سهام عموم شرکتها، ارزش معاملات خرد نیز به شدت در حال کاهش است که این موضوع به هیچ عنوان اتفاق خوبی برای کلیت بازار سهام محسوب نمیشود. قابل توجه است که کاهش شدید ارزش معاملات در بازار سهام و رکود معاملاتی ایجاد شده در آن فضای سنگینی را بر تمام صنایع حاکم ساخته است. وضعیت بازار سهام در هفته گذشته به حدی اسفناک، ناامیدکننده و وخیم بود که حتی انتشار اخبار و شایعات مثبت مختلف از جمله اخبار مثبت بانکی نیز نتوانست تاثیر قابل توجهی روی آن بگذارد و بازار در بیاعتنایی کامل به این سیگنالها مسیر نزولی خود را ادامه داد. در ادامه به طور اجمالی به بررسی اتفاقات مهم بازار سهام در هفته گذشته میپردازیم:
رکود معاملاتی و سقوط سنگین ارزش معاملات
هفته گذشته بازاری به شدت ناامیدکننده و کمرمق را شاهد بودیم. تداوم در کاهش ارزش معاملات خرد عملا جریان نقدینگی را در بازار سهام متوقف کرده است. این افت نه تنها مسیر بازگشت کوتاهمدت بازار را دشوارتر کرده است بلکه موجب کاهش محسوس درآمد کارگزاریها و نهادهای مالی نیز شده است.
عدم واکنش بازار به اخبار و شایعات مثبت
اخبار و شایعات امیدوارکننده در برخی صنایع بهویژه گروه بانکی که در شرایط عادی میتوانست سبب افزایش تقاضا و رشد قیمت سهام شرکتهای این گروه شود اما در هفته گذشته انتشار این اخبار نیز نتوانست تاثیر محسوس و قابل توجهی را بر روی قیمت سهام شرکتهای بانکی بگذارد. در ارتباط با علت وقوع چنین رفتاری میتوان بیان کرد با توجه به اینکه عموم سرمایهگذاران حقیقی زیر فشار سنگین زیان قرار دارند به نظر میرسد آنها دیگر تمایلی به پذیرش ریسک جدید ندارند. قابل توجه است که ایجاد چنین رفتارهایی نهتنها حاصل شرایط اقتصاد کلان و ریسکهای سیاسی است بلکه بهروشنی پیام ضعف اعتماد ساختاری به سیاستگذار و نبود چشمانداز روشن بازار را مخابره میکند.
ناامیدی فراگیر و خطرات ادامهدار
بازار سهام در شرایطی قرار دارد که سرمایهگذاران فعال نه از آینده کوتاهمدت مطمئن هستند و نه کوچکترین برنامه حمایتی عملی از سوی مسئولان دیده میشود. رکود سنگین، افت حجم و ارزش معاملات، خروج بیوقفه سرمایه و نبود انگیزه برای خرید سهام همگی عواملی هستند که بورس را به آینهای تیره برای اقتصاد کشور بدل کردهاند؛ شایان ذکر است اگر این روند مهار نشود اثرات آن میتواند به سایر بخشهای اقتصاد نیز سرایت کرده و تبعات اجتماعی و اقتصادی گستردهتری را نیز به همراه داشته باشد.
جمعبندی و چشمانداز
بازار سهام در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری نیازمند برنامهریزی هدفمند و اقدام فوری است. تداوم فشارهای سیاسی و اقتصادی همراه با سیاستهای انفعالی و غیرموثر فضای بورس را در لبه یک بحران مزمن قرار داده است. قابل ذکر است که بدون مداخله سریع و کارآمد، امید به بازگشت اعتماد و جذب نقدینگی در آینده نزدیک بسیار کمرنگ خواهد بود و ریسک ورود به رکودی بیانتها جدیتر از همیشه به نظر میرسد.